Tổng thống Ukraine kêu gọi Mỹ thúc đẩy lời mời gia nhập NATO
Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 1/12 kêu gọi Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Joe Biden giúp thuyết phục các thành viên NATO mời Ukraine gia nhập liên minh. Kiev mong muốn nhận được lời mời này tại Hội nghị Ngoại trưởng NATO diễn ra từ ngày 3-4/12 tại Brussels, Bỉ. Động thái này diễn ra trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine đã kéo dài gần 3 năm, với Nga giành nhiều lợi thế trên chiến trường, trong khi Mỹ và phương Tây đã hỗ trợ vũ khí tầm xa cho Kiev.
Phát biểu sau cuộc gặp với lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) tại Kiev, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh: "Lời mời Ukraine gia nhập NATO là yếu tố sống còn đối với chúng tôi. Chính quyền Mỹ hiện tại chỉ còn 2 tháng nhiệm kỳ, và điều này có thể ảnh hưởng đến quan điểm của một số người châu Âu hoài nghi về tương lai của Ukraine trong NATO."
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa và lãnh đạo ngoại giao EU Kaja Kallas đã đến thăm Ukraine để thể hiện sự ủng hộ đối với Kiev. Ông Zelensky tin rằng Tổng thống Biden vẫn còn thời gian thuyết phục các nước châu Âu hoài nghi về khả năng Ukraine gia nhập NATO, nơi các thành viên cam kết hỗ trợ lẫn nhau khi bị tấn công.
Tuy nhiên, Tổng thống đắc cử Donald Trump, người sẽ tiếp quản Nhà Trắng vào ngày 20/1/2025, đã chỉ trích các nỗ lực hỗ trợ Ukraine và cam kết chấm dứt xung đột trong vòng 24 giờ, dù không đưa ra chi tiết cụ thể. Cả Nga và Ukraine đều nhận thức rằng chính quyền Trump có thể tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán hòa bình, vốn đình trệ kể từ khi xung đột bùng nổ năm 2022.
Khả năng đàm phán hòa bình và cuộc chiến sinh tồn của Ukraine
Mặc dù có một số đồn đoán rằng Ukraine có thể xem xét đàm phán sau khi chính quyền Trump nhậm chức, nhưng các yếu tố kinh tế, tỷ lệ thương vong cao và áp lực nhân lực cho thấy khả năng đàm phán trong nửa đầu năm 2025 là thấp. Tổng thống Zelensky đã tuyên bố vào tháng 10/2022 rằng sẽ không đàm phán với Tổng thống Nga Vladimir Putin, nhưng ông không loại trừ khả năng này nếu tình hình thay đổi.
Tuy nhiên, Kiev khẳng định không nhượng bộ về lãnh thổ, chủ quyền hay tương lai của mình. Zelensky cho rằng Mỹ không thể ép Ukraine đàm phán khi các nỗ lực trước đây cho thấy điều này không hiệu quả. Trong khi đó, Nga, với lợi thế trên chiến trường, vẫn đặt mục tiêu tối đa hóa lợi ích lãnh thổ và kiểm soát các khu vực trọng yếu.
Chiến lược của Nga và tác động lâu dài
Nga đã tăng cường đầu tư quốc phòng, với ngân sách kỷ lục 145 tỷ USD cho năm 2025, tập trung vào UAV, đạn pháo và các loại vũ khí tầm xa, đồng thời nhận hỗ trợ quân sự từ Triều Tiên và Iran. Mục tiêu của Moscow là duy trì áp lực trên chiến trường và thúc đẩy các cuộc tấn công ở miền Đông và miền Nam Ukraine.
Dù vậy, Ukraine tiếp tục coi cuộc chiến là sự đấu tranh cho sự tồn vong, nỗ lực ngăn chặn các bước tiến của Nga trong khi tìm kiếm sự hỗ trợ từ phương Tây. Thất bại của Ukraine sẽ không chỉ là tổn thất cho nước này mà còn là đòn giáng mạnh vào an ninh châu Âu và toàn cầu.
Điện Kremlin đầu tư mạnh vào quốc phòng
Nga đã cam kết một khoản đầu tư kỷ lục 145 tỷ USD cho ngân sách quốc phòng năm 2025, tăng 25% so với mức phân bổ năm 2024, đây là mức cao mới sau thời kỳ Xô Viết. Nước này đã đầu tư mạnh vào các loại vũ khí mới, đặc biệt là thiết bị bay không người lái (UAV) trong khi đảm bảo thêm đạn dược, tên lửa và UAV từ các quốc gia như Triều Tiên và Iran.
Theo thỏa thuận quân sự mới nhất được ký với Bình Nhưỡng, Nga đã nhận được một số lượng lớn vũ khí cho cuộc chiến chống lại Ukraine, bao gồm ít nhất 3,5 triệu quả đạn pháo 152mm, cũng như tên lửa để cho phép Nga tăng cường các nỗ lực tấn công ở phía Đông và phía Nam Ukraine vào năm tới. Điều này đã được chứng minh bằng việc Điện Kremlin tăng cường các cuộc tấn công kết hợp trên bộ và trên không bằng UAV và tên lửa ở một số khu vực tiền tuyến.
Những gì có thể diễn ra trong năm 2025
Quân đội Nga sẽ hướng đến mục tiêu tăng cường các nỗ lực tấn công ở phía Nam và phía Đông Ukraine, sử dụng mùa Đông để bổ sung kho dự trữ và tiếp tục các cuộc tấn công trên bộ vào mùa Xuân để chiếm thêm lãnh thổ ở Donetsk, Zaporizhzhia, Kherson và có thể là ở các khu vực Kharkiv. Đồng thời, Nga sẽ tăng cường hơn nữa các cuộc tấn công bằng UAV và tên lửa nhằm làm tê liệt hoàn toàn cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine, đặc biệt là ngành năng lượng trong mùa Đông sắp tới.
Ukraine sẽ tập trung vào việc ngăn chặn các lực lượng Nga tiến vào phía Đông và phía Nam vì Moskva sẽ cố gắng tận dụng ưu thế về nhân lực và lợi thế về UAV, đạn pháo và tên lửa để áp đảo hệ thống phòng thủ của Ukraine và tiến sâu hơn vào Ukraine.
Các cuộc tấn công bằng UAV và tên lửa cũng như các cuộc đụng độ trên bộ sẽ dẫn đến tỷ lệ thương vong cao hơn cho cả quân đội và dân thường. Trong khi quân đội Nga có khả năng chiếm được phần còn lại của khu vực Donetsk và tiến chậm rãi về phía Nam Ukraine, họ sẽ không đạt được những thành tựu lãnh thổ đáng kể vào năm tới do không thể duy trì tốc độ tấn công dữ dội như vậy trước sự kháng cự dữ dội của Ukraine.
Trước nguy cơ viện trợ quân sự của Mỹ đang cạn kiệt, Ukraine sẽ phải tập trung vào việc tăng chi tiêu quân sự bằng cách cắt giảm các khoản chi khác dù cũng không thể đảm bảo huy động đủ lực lượng để lấp đầy khoảng trống ở các khu vực tiền tuyến trọng yếu. Đảm bảo sản xuất quân sự trong nước và nhận được những gì còn lại của viện trợ Mỹ đã cam kết và viện trợ quân sự từ các quốc gia thành viên EU có thể cho phép Ukraine làm chậm hơn nữa các bước tiến của Nga ở phía Đông và phía Nam vào năm tới.
Điều quan trọng là Ukraine tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ bên ngoài trong cuộc chiến giành sự sống còn và tương lai là một phần của châu Âu. Thất bại của họ sẽ là một đòn chí mạng đối với phương Tây và là chiến thắng cho Điện Kremlin thù địch và độc đoán, vốn đang tích cực tìm cách phá hoại an ninh châu Âu và toàn cầu bằng mọi cách có thể./.
Trang mạng kyivpost.com/independent.uk (Kiev, ngày 2/12)
